W stronę sojuszu wojskowego?

Od 2016 roku w Unii Europejskiej rozwijane są inicjatywy dotyczące bezpieczeństwa i obronności w wymiarze wojskowym, przemysłowym i cywilnym pod ambitnym hasłem tworzenia Europejskiej Unii Bezpieczeństwa i Obrony. Na razie nic nie wskazuje jednak na to, aby zacieśniona współpraca państw członkowskich doprowadziła do prawdziwej integracji polityk bezpieczeństwa i obrony w UE i wypracowania alternatywy dla NATO. Unijne instrumenty, nawet jeśli będą aktywnie wykorzystywane przez państwa członkowskie, w tym te z Europy Środkowo-Wschodniej, tylko nieznacznie wzmocnią ich zdolności wojskowe, w małym stopniu poprawią innowacyjność europejskich firm zbrojeniowych czy możliwości prowadzenia wojskowych i cywilnych operacji reagowania kryzysowego przez Unię. Na nowe instrumentarium UE w polityce bezpieczeństwa i obrony nakłada się obecnie burzliwa i kontrowersyjna debata o niedoprecyzowanej i rozmaicie rozumianej „europejskiej autonomii strategicznej”, którą promuje Francja i której punkt wyjścia stanowią pytania o kształt przyszłych relacji USA–Europa i o zaangażowanie Stanów Zjednoczonych w europejskie bezpieczeństwo. Debata ta zasługuje na oddzielny tekst. Niniejszy raport analizuje natomiast nowe unijne instrumenty oraz przedstawia szanse i wyzwania, jakie stwarzają one dla państw wschodniej flanki.